Η επέτειος της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας αποτελεί την αφορμή να τοποθετήσουμε στην Κεντρική πολιτική σκηνή της Κύπρου τα ζητήματα της ισότητας των φύλων.
Παρά την σχετική πρόοδο που έχει συντελεσθεί την τελευταία δεκαετία οι Κύπριες γυναίκες εξακολουθούν να βρίσκονται σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση με τους άντρες τόσο στην κοινωνία όσο και στην αγορά εργασίας.
Ασφαλώς και έχουν γίνει βελτιώσεις στο νομοθετικό επίπεδο όμως στην πράξη οι γυναίκες εξακολουθούν να πέφτουν θύματα εργασιακής, οικονομικής και κοινωνικής εκμετάλλευσης. Ενώ η νομοθεσία περί ίσης αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών για εργασία ίσης αξίας ορίζει ότι γυναίκες και άνδρες πρέπει να αμείβονται το ίδιο το ποσοστό χάσματος αμοιβών στην Κύπρο φτάνει στο 15%. Η πρόοδος που έχουν σημειώσει οι γυναίκες στους σημαντικούς τομείς της εκπαίδευσης και της έρευνας δεν αντανακλάται στο εισόδημα και στην συμμετοχή τους στα κέντρα λήψης αποφάσεων.
Οι δείκτες ισότητες του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Ισότητας καταδεικνύουν ότι η πρόοδος προς την ισότητα των φύλων είναι εξαιρετικά αργή. Εξακολουθεί να υφίσταται εμφύλιο χάσμα στην απασχόληση καθώς και εμπόδια στην πρόσβαση της αγοράς εργασίας. Η περιορισμένη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής επηρεάζει αρνητικά τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες αλλά σε μεγαλύτερο βαθμό τις μητέρες αφού το βάρος της οικιακής εργασίας και της μη αμειβόμενης φροντίδας και περίθαλψης είναι ιδιαίτερα υψηλό μεταξύ των γυναικών. Προβλήματα όπως η σεξουαλική παρενόχληση, ο έμφυλος επαγγελματικός διαχωρισμός και η γυναικεία φτώχεια εξακολουθούν να παραμένουν άλυτα και να επιδεινώνονται.
Οι ανισότητες που παρατηρούνται στην συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας έχουν σαν αποτέλεσμα την υπονόμευση του βιοτικού τους επιπέδου και την αύξηση της γυναικείας φτώχειας. Σήμερα το συνταξιοδοτικό χάσμα σε βάρος των γυναικών είναι 40% ενώ η γυναικεία φτώχεια φθάνει το 28,5%.
Σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ η Κύπρος κατατάσσεται στην 27η θέση από τις 28 χώρες της ΕΕ και 92η από τις 149 χώρες του κόσμου στον παγκόσμιο δείκτη για την ισότητα των φύλων. Στην έκθεση επισημάνεται ότι το εκτιμώμενο εισόδημα για τους άντρες ανέρχεται στις 36,295 ευρώ ετησίως ενώ το αντίστοιχο των γυναικών ανέρχεται στις 24,140 ευρώ ετησίως.
Είναι καιρός να αναληφθεί δράση και να εφαρμοσθούν πολιτικές ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι έμφυλες ανισότητες σε όλα τα επίπεδα του κοινωνικού πολιτικού και οικονομικού βίου.
Η μειονεκτική θέση των γυναικών στην αγορά εργασίας και το μισθολογικό χάσμα το οποίο την συνοδεύει πρέπει να αντιμετωπιστούν με συγκροτημένη στρατηγική και λήψη ουσιαστικών μέτρων ώστε να εφαρμοσθούν οι νομοθεσίες για την ισότητα στην απασχόληση και τις αμοιβές στην πράξη. Το ΤΙΣΙΜ ΔΕΟΚ καλεί τις γυναίκες σε διαρκή αγώνα περιφρούρησης και διεκδίκησης των δικαιωμάτων τους. Τις καλεί να διεκδικήσουν με συνέπεια και αποφασιστικότητα:
- Την αποτελεσματική εφαρμογή του νόμου περί της ίσης μεταχείρισης αντρών και γυναικών στα ζητήματα της πρόσβασης στην απασχόληση, στην επαγγελματική ανέλιξη, στην επαγγελματική κατάρτιση και στην προστασία από σεξουαλική παρενόχληση στους χώρους εργασίας.
- Στην πρακτική εφαρμογή του εθνικού σχεδίου δράσης για την ισότητα των φύλων το οποίο καλύπτει όλους τους τομείς της κοινωνικοοικονομικής και πολιτικής ζωής του τόπου.
- Την υποχρέωση εργοδοτών να προβαίνουν κάθε χρόνο σε εξέταση των μισθών προκειμένου να εντοπίζουν προβλήματα διακρίσεων λόγω φύλου και να εφαρμόζουν μέτρα για την εφαρμογή της ίσης αμοιβής για εργασία ίσης αξίας.
- Την συμπερίληψη ειδικής ρήτρας για την εξάλειψη του χάρματος αμοιβών μεταξύ των δύο φύλων σε όλες τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας.
- Την λήψη μέτρων που να βοηθούν τον συνδυασμό επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων όπως η δημιουργία υποδομών παιδικής φροντίδας και η προώθηση της μητρότητας στους χώρους εργασίας.
Η μέχρι σήμερα εμπειρία αποδεικνύει ότι χωρίς θετικές δράσεις ο δρόμος προς την ισότητα των φύλων είναι μακρύς. Δράσεις πρέπει να αναληφθούν ακόμη για την αλλαγή των στερεότυπων που επηρεάζουν αρνητικά τις γυναίκες και τις καθιστούν εργαζόμενες δεύτερης τάξης. Προς την κατεύθυνση αυτή σημαντικός είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού συστήματος και ιδιαίτερα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης η οποία πρέπει να ενσωματώσει σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες, την διάσταση του φύλου και την ανάγκη κατάργησης των έμφυλων κοινωνικών στερεότυπων που κυριαρχούν στην κυπριακή κοινωνία.
Γραφείο Τύπου ΔΕΟΚ
8 Μαρτίου 2021
