Ιωσήφ Αναστασίου
Πρόεδρος ΔΕΟΚ
Η έρευνα εργατικού δυναμικού της Στατιστικής Υπηρεσίες για το πρώτο τρίμηνο του 2018 επιβεβαιώνει ότι τα βασικά και κρίσιμα χαρακτηριστικά της απασχόλησης παραμένουν προβληματικά. Σύμφωνα με τα στοιχεία η μερική απασχόληση αποτελεί το 12,8% του εργατικού δυναμικού ενώ ποσοστό 13,2% εργοδοτείται σε προσωρινή εργασία. Δηλαδή καταγράφεται με τον πιο επίσημο και τεκμηριωμένο τρόπο ότι το ένα τέταρτο του εργατικού δυναμικού του τόπου δεν απολαμβάνει εργασία πλήρους απασχόλησης αλλά εργοδοτείται σε άτυπες μορφές εργασίας με μειωμένα εισοδήματα και υποβαθμισμένα εργατικά δικαιώματα. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν και τα στοιχεία της Eurostat που κατατάσσουν την Κύπρο πρώτη μεταξύ των 28 χωρών της Ευρωπαϊκής ένωσης στην εκούσια απασχόληση. Οι άτυπες μορφές εργασίας όπως η μερική απασχόληση, η εργασία ορισμένης διάρκειας και η μίσθωση υπηρεσιών αυξάνουν την φτώχεια απειλούν την κοινωνική συνοχή και οδηγούν στην κοινωνική περιθωριοποίηση ευάλωτους εργαζόμενους όπως οι νέοι, οι γυναίκες και τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.
Τα τελευταία χρόνια ο κατακερματισμός της αγοράς εργασίας και των εργαζόμενων σε διάφορες μορφές απασχόλησης έχει οδηγήσει σε φαινόμενα απορύθμισης και ακραίας εργοδοτικής εκμετάλλευσης. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που παρατηρείται αντικατάσταση θέσεων πλήρους απασχόλησης με θέσεις μερικής απασχόλησης χωρίς παράλληλη αύξηση του συνολικού όγκου του εργάσιμου χρόνου. Παρατηρείται δηλαδή αναδιανομή των ωρών εργασίας σε περισσότερα άτομα διαμοιράζοντας τα ίδια εισοδήματα. Δυστυχώς και το ίδιο το κράτος εκμεταλλεύεται την ανάγκη των ανέργων για εργασία εφαρμόζοντας την απαράδεκτη μέθοδο της μίσθωσης υπηρεσιών.
Οι γυναίκες λόγω των έμφυλων ρόλων και της μητρότητας αντιπροσωπεύουν μαζί με τους νέους το μεγαλύτερο ποσοστό στην επισφαλή απασχόληση. Το συνταξιοδοτικό χάσμα σε βάρος των γυναικών σήμερα στην Κύπρο βρίσκεται στο 48%, ενώ οι κοινωνικές παροχές που απολαμβάνουν από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων είναι χαμηλότερες. Ένα επίσης σημαντικό ποσοστό γυναικών δεν κατοχυρώνει συνταξιοδοτικά δικαιώματα λόγω μειωμένων εισφορών.
Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό το γεγονός ότι οι νέοι εισέρχονται με μεγάλη καθυστέρηση στην αγορά εργασίας και εργοδοτούνται σε άτυπες μορφές απασχόλησης με εξευτελιστικούς μισθούς. Μια ολόκληρη γενιά νέων ανθρώπων κινδυνεύει με χαμηλές συντάξεις και ελλιπή κοινωνική προστασία σε περιόδους ανεργίας, μητρότητας ή ασθένειας.
Είναι καιρός να αντληθούν διδάγματα από την κρίση και να εξασφαλιστεί ότι η δημιουργία θέσεων εργασίας θα οδηγήσει σε ποιοτική απασχόληση για όλους. Η έννοια της ευελιξίας με ασφάλεια έχει παρερμηνευθεί από τους εργοδότες προκειμένου να αποδυναμωθεί η προστασία της εργασίας. Η κρίση αποκάλυψε την ζημιά που μπορεί να προκαλέσουν η υπερβολική ευελιξία και τα αδύναμα συστήματα κοινωνικής προστασίας. Για τη ΔΕΟΚ αποτελεί στόχο άμεσης προτεραιότητας η έναρξη κοινωνικού διαλόγου για την αντιμετώπιση του κρίσιμου αυτού προβλήματος το οποίο μελλοντικά θα έχει σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις. Πρέπει να διασφαλισθεί ότι η προστασία βάση συλλογικής σύμβασης ή από νόμο θα ισχύει καθολικά για όλους τους εργαζόμενους/ες. Είναι επιτακτική ανάγκη επίσης τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας και κοινωνικής ασφάλισης να μεταρρυθμιστούν ώστε να παρέχουν επαρκή κοινωνική προστασία στους εργαζομένους/ες που εργοδοτούνται σε επισφαλείς θέσεις εργασίας. Προς την κατεύθυνση αυτή αναγκαία προϋπόθεση αποτελεί η θεσμοθέτηση γενικού κατώτατου μισθού. Το σημαντικότερο όμως είναι να διασφαλιστεί ότι η πλήρης απασχόληση θα είναι ο κανόνας και ότι θα ληφθούν μέτρα για την διασφάλιση της.
Φιλελεύθερος
Οκτώβριος 2018
