Παρέμβαση τοποθέτηση ΓΓ ΔΕΟΚ επί των σημείων συζήτησης που εγείρονται σχετικά με την προώθηση του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων
Ο ΓΓ ΔΕΟΚ κ. Διομήδης Διομήδους παρευρέθηκε στην εκδήλωση δημόσιας διαβούλευσης για το Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων. Η συζήτηση οργανώθηκε από τα μέλη της Κύπρου στην ΕΟΚΕ και την Διεύθυνση Απασχόλησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Εκ μέρους της ΔΕΟΚ ο κ. Διομήδους κατέθεσε ομιλία παρέμβαση για το Κοινωνικό Μοντέλο και το Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων με τις θέσεις και απαιτήσεις των Κυπριών και Ευρωπαίων Εργαζομένων.
Σχετικά με την κοινωνική κατάσταση και το κοινωνικό κεκτημένο της ΕΕ:
(α) Ποιές θεωρείτε ότι είναι οι πλέον επείγουσες οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις στην Ευρώπη και στη χώρα σας; Τί χρειάζεται για την αντιμετώπισή τους; Πιστεύετε ότι χρειάζεται ένας πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων και, εάν ναι, πώς πρέπει να διαμορφωθεί ώστε να αντιμετωπίζει τις κύριες κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις στην Ευρώπη και στη χώρα σας;
Ο θυμός και η απογοήτευση που αισθάνονται οι εργαζόμενοι προς την κατεύθυνση οικοδόμησης της ΕΕ δεν περιορίζεται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτή η κρίση εμπιστοσύνης επικρατεί σε όλους τους εργαζόμενους, γυναίκες και άντρες, που υποφέρουν καθημερινά από τη μείωση του βιοτικού επιπέδου, τη μείωση της αγοραστικής δύναμης των μισθών και την αύξηση της επισφαλούς εργασίας. Πολλοί εργαζόμενοι έχουν δει τις αμοιβές τους και τις συνθήκες εργασίας τους να επιδεινώνονται, οι μισθοί δεν συμβαδίζουν με τις αυξήσεις της παραγωγικότητας ή των κερδών και οι μισθοί φτώχειας και της κακομεταχείρισης είναι ο κανόνας για πάρα πολλούς εργαζόμενους στην ΕΕ.
Επιπλέον, το άγχος πάνω από την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων κατά την ίδια χρονική στιγμή με τις περικοπές σε παροχές και υπηρεσίες, σε συνδυασμό με τα υψηλά επίπεδα ανεργίας, ενδέχεται να καταστήσουν τους Ευρωπαίους πιο εσωστρεφής και καχύποπτους έναντι της ΕΕ.
Εδώ και πολλά χρόνια η ΔΕΟΚ σαν μέλος της ΣΕΣ υποστηρίζει και δηλώνει στρατευμένη στον αγώνα των ευρωπαϊκών συνδικάτων και εργαζομένων για επανατροχοδρόμηση του δίκαιου παραδοσιακού και ιστορικού κοινωνικού μοντέλου ευημερίας, ανάπτυξης και αλληλεγγύης της Ευρώπης. Ο Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων μπορεί, αν λάβει σωστό περιεχόμενο και ουσιαστική εφαρμογή, να αποτελέσει ένα εξαιρετικό αποτελεσματικό εργαλείο προς αυτή την κατεύθυνση.
Ο πυλώνας των κοινωνικών δικαιωμάτων ίσως δημιουργήσει μια ευκαιρία που θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες των εργαζομένων προτείνοντας καλύτερους κανόνες για την αντιμετώπιση των ελλείψεων στο νομικό πλαίσιο, μαζί με ισχυρές συστάσεις και μέτρα για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης των εργαζομένων σε όλη την Ευρώπη.
Είναι ισχυρή πεποίθηση μας ότι είναι καιρός να προχωρήσουμε πέρα από την απλή οικονομική διακυβέρνηση και να οικοδομήσουμε ένα κοινό όραμα για μια κοινωνική Ευρώπη που προσφέρει βελτιώσεις στις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που απαιτούνται από τους πολίτες της ΕΕ και από τις Συνθήκες της ΕΕ.
Σχετικά με το μέλλον της εργασίας και των συστημάτων πρόνοιας:
( β) Πώς θα μπορούσε μια ανανεωμένη στρατηγική για την αγορά εργασίας να ικανοποιήσει τις ανάγκες των επιχειρήσεων, των εργαζομένων και των αιτούντων εργασία για την ευελιξία και την ασφάλεια; Πώς θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη σημαντικά ζητήματα όπως η νέα πραγματικότητα των ολοένα και περισσότερο ψηφιοποιημένων οικονομιών και αγορών εργασίας, η πρόκληση της γήρανσης του πληθυσμού, καθώς και η ανάγκη να διευκολυνθούν οι μετακινήσεις στην αγορά εργασίας;
Δύο βασικοί άξονες στρατηγικής αποτελούν το θεμέλιο λίθο για το μέλλον της εργασίας και
των συστημάτων κοινωνικής προστασίας και πρόνοιας:
Προτεραιότητα 5 - Ασφαλής μεταβάσεις/μετακινήσεις και αλλαγές στην αγορά εργασίας
Προτεραιότητα 4 – Δίκαιη και με ισχυρή προστασία κινητικότητα
Ασφαλής μεταβάσεις/μετακινήσεις αλλαγές στην αγορά εργασίας
Υπάρχει ανάγκη για μια ουσιαστική ενίσχυση των κοινωνικών δικαιωμάτων της ΕΕ, προκειμένου να διαμορφώσει και να διατυπώσει μια δίκαιη διαχείριση της αναδιάρθρωσης των επιχειρήσεων και την ενίσχυση της ικανότητας για την πρόβλεψη της αλλαγής - ειδικότερα όσο και στο βαθμό που η ψηφιοποίηση αλλάζει/ματεμοφρώνει τον κόσμο της εργασίας. Αυτή μπορεί να επιτευχθεί με το καλύτερο τρόπο μέσω εύρωστου κοινωνικού διαλόγου που πρέπει να κατοχυρώνονται μέσω του πυλώνα των κοινωνικών δικαιωμάτων.
Ο Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων πρέπει να υποστηρίζει ασφαλείς μεταβάσεις μεταξύ της εκπαίδευσης και της εργασίας, μεταξύ εργασίας και τις περιόδους της ανεργίας,την ανάπτυξη και εξέλιξη της σταδιοδρομίας στην εργασία με την παροχή κατάλληλης στήριξης της κοινωνικής ασφάλισης, έτσι ώστε οι εργαζόμενοι να παραμένουν ασφαλείς κατά τις περιόδους ανεργίας. Επίσης, χρειάζεται τη λήψη μέτρων για την αύξηση της απασχολησιμότητας των εργαζομένων με την προώθηση της μάθησης-στην-εργασία σε όλες τις μορφές της, με ιδιαίτερη προσοχή στο σύστημα μαθητείας, με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, των επιχειρήσεων, επιμελητηρίων και ινστιτούτων/σχολών Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.
Σημαντικός παράγοντας είναι επίσης η ενθάρρυνση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδύσεις στην εκπαίδευση και την κατάρτιση. Ειδικότερα, η Επαγγελματικής Εκπαίδευση και Κατάρτιση να ενισχυθεί ως μέσο για την ανάπτυξη σε όλα τα επίπεδα δεξιοτήτων και να βοηθήσει άτομα με περιορισμένες δεξιότητες να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς εργασίας. Οι εργοδότες έχουν μεγάλη ευθύνη όσον αφορά την επένδυση σε ανθρώπινο δυναμικό τους, παρέχοντας διαδρομές εξέλιξη και τις ευκαιρίες ανάπτυξης καριέρας.
Ο Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων θα πρέπει να προβλέπει ένα «ευρωπαϊκό δικαίωμα για εκπαιδευτικές άδειας μετ 'αποδοχών»: για την κατάρτιση και την εκπαίδευση σε όλη τη ζωή και την εξασφάλιση των εργαζομένων ώστε να μπορούν να προσαρμοστούν όταν ξεκινήσει μια νέα φάση στην καριέρα τους, και να αποκτήσουν προσόντα που δεν σχετίζονται με την τρέχουσα εργασία τους.
Δίκαιη και με Προστασία της κινητικότητα
Τα μέτρα για την εξασφάλιση δίκαιης και βιώσιμης κινητικότητας εντός της ΕΕ απαιτούν (π.χ. μέσω μιας νέας πρότασης για ένα πακέτο κινητικότητας και την αναθεώρηση της οδηγίας για την απόσπαση εργαζομένων) τα πιο κάτω συστατικά στοιχεία:
1. Το δικαίωμα ίσης μεταχείρισης ανεξάρτητα από το καθεστώς απασχόλησης,
2. Αποτελεσματική αντιμετώπιση κατάχρησης της απόσπασης με σκοπό την καταστρατήγηση της εργατικής νομοθεσίας της χώρας υποδοχής, και ιδίως για τη χρήση των εταιρειών ‘γραμματοκιβωτίου’ (μαϊμού),
3. Μείωση της διάρκειας της απόσπασης απαιτώντας από τους εργοδότες σε ολόκληρη την αλυσίδα να ανταποκρίνονται στα εθνικά εργασιακά δικαιώματα και τα πρότυπα και να συμμορφώνονται με τις ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις,
4. Καλύτερη εφαρμογή των υφιστάμενων κανόνων, για να εξασφαλιστεί ότι οι μετακινούμενοι εργαζόμενοι έχουν δίκαιη μεταχείριση,
5. Αντιμετώπιση πιθανών καταχρήσεων όσον αφορά τις κοινωνικές παροχές στο πλαίσιο της κινητικότητας. Όμως, η καταπολέμηση των καταχρήσεων δεν πρέπει να οδηγήσει σε οποιαδήποτε προσβολή / τροποποίηση των αρχών της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων και της χώρας εργασίας,
7. Η αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων πρέπει να είναι εγγυημένη, μέσω συγκεκριμένων δράσεων, και την άρση των υφιστάμενων εμποδίων, όπως η διπλή φορολόγηση και η μη συμμόρφωση με τους ισχύοντες κανόνες για τα κοινωνικά δικαιώματα και τα οφέλη στην διασυνοριακή διάσταση,
8. Η δυνατότητα μεταφοράς των κοινωνικών δικαιωμάτων και των παροχών πρέπει να εφαρμοστεί σωστά σε επίπεδο ΕΕ.
(γ) Πώς μπορεί να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα των συστημάτων κοινωνικής προστασίας και οι διαθέσιμοι πόροι να χορηγούνται κατά προτεραιότητα σε αποτελεσματικές, σχετικές και απαραίτητες κοινωνικές επενδύσεις και υπηρεσίες; Ποιος είναι ο ρόλος των διαφόρων φορέων;
Προτεραιότητα 6 - Κοινωνική προστασία και δημόσιες υπηρεσίες
Τα συστήματα κοινωνικής προστασίας και πρόνοιας πρέπει να είναι σχετικά με τα δικαιώματα, όχι μόνο βοήθεια. Ο Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων πρέπει, επομένως, να περιλαμβάνει προτάσεις για να εξασφαλίσει μια σειρά βασικών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των εξής:
1. Το δικαίωμα να είναι καλής ποιότητας παροχές κοινωνικής προστασίας, σε όλους τους κλάδους της κοινωνικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της αναπηρίας και των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας και ελάχιστο εισόδημα,
2. Το Δικαίωμα στην παροχή καλής ποιότητας, οικονομικά προσιτών και προσβάσιμων κοινωνικών υπηρεσιών με επαρκή χρηματοδότηση και να παρέχονται από εξειδικευμένους επαγγελματίες, συμπεριλαμβανομένης της μακροχρόνιας περίθαλψης και φροντίδας των παιδιών,
3. Το δικαίωμα σε επαρκή σύνταξη, με τιμαριθμική αναπροσαρμογή για την προστασία της αγοραστικής δύναμης και την ανοδική σύγκλιση των προτύπων σε επίπεδο ΕΕ για τις εθνικές μεταρρυθμίσεις του συνταξιοδοτικού συστήματος,
4. Μια ευρωπαϊκή οδηγία σχετικά με επαρκή συστήματα ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος για την καθιέρωση κοινών αρχών, οι ορισμοί και οι μέθοδοι για τη χορήγηση των δικαιωμάτων σε όλη την ΕΕ,
5. Ένα κοινό ευρωπαϊκό πρότυπο για το δικαίωμα στην ποιότητα και την επαγγελματική μακροχρόνια φροντίδα, ώστε να συμπεριλάβει διατάξεις σχετικά με την παροχή φροντίδας, δικαιώματα άδειας για τους φροντιστές και την αποζημίωση σε σχέση με την άδεια φροντίδας, 6. Η κατάργηση της επιβολής στα κράτη μέλη να συνδέσουν νόμιμο όριο ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής και την αναγνώριση των επιπτώσεων της επίπονη εργασία.
Σχετικά με τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων:
(δ) Συμφωνείτε με την προσέγγιση, το πεδίο εφαρμογής, τους τομείς και τις αρχές που προτείνονται στο παρόν έγγραφο; Υπάρχουν πτυχές που δεν διατυπώνονται ή δεν καλύπτονται επαρκώς μέχρι στιγμής; Με ποιο τρόπο θα μπορούσε ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων να στηρίξει θετικά την οικονομική και κοινωνική σύγκλιση σε ολόκληρη την Ευρώπη; Τι χρειάζεται για την προώθηση και τη στήριξη κοινωνιών χωρίς αποκλεισμούς στην Ευρώπη;
Η ΔΕΟΚ πιστεύει ότι ο Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων πρέπει να είναι φιλόδοξος. Οι προσδοκίες είναι υψηλές και υπάρχουν πολλά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Η ΕΕ πρέπει να δείξει ότι εξυπηρετεί τους πολίτες και τους εργαζόμενους της και είναι σε θέση να θέσει σε εφαρμογή νέες πολιτικές που ταιριάζουν με συγκεκριμένες ανάγκες τους. Δυστυχώς, σοβαρότατο έλλειμμα στοιχείο διαφωνίας μας είναι ο περιορισμός του πεδίου εφαρμογής του Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων μόνο στην ζώνη του Ευρώ αντί σε όλη την ΕΕ.
Αρχές που απαιτούνται για την υποστήριξη αυτής της προσέγγισης: Θέτοντας πρώτα τα κοινωνικά δικαιώματα. Η σύγκλιση πρέπει να οδηγήσει σε βελτιώσεις για όλους τους εργαζόμενους. Προστασία της ποιότητας της απασχόλησης. Διασφάλιση ότι οι νομικές ερμηνείες ωφελούν τους εργαζόμενους. Επέκταση κοινωνικών δικαιωμάτων πέρα από την Ευρωζώνη.
Η καθολική εφαρμογή των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων είναι ζωτικής σημασίας. Στο
Ειδικότερα, διεκδικούμε ενσωμάτωση του κοινωνικού διαλόγου και συλλογικών διαπραγματεύσεων στο Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων. Ο Πυλώνας των κοινωνικών δικαιωμάτων θα πρέπει να προωθεί τον κοινωνικό διάλογο και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις ως προσέγγιση για το σχεδιασμό και την εφαρμογή των πολιτικών και των δικαιωμάτων που αναπτύσσονται στο πλαίσιο του κοινωνικού πυλώνα.
Πρέπει επίσης να αναγνωρισθεί η ανάγκη για την ενίσχυση/αναδόμηση του κοινωνικού διαλόγου και των συλλογικών διαπραγματεύσεων, όπου έχει επηρεαστεί αρνητικά από τις πολιτικές που υιοθετήθηκαν για την αντιμετώπιση της κρίσης.
(ε) Ποιοι τομείς και ποιες αρχές θα είχαν τη μεγαλύτερη σημασία στο πλαίσιο μιας ανανεωμένης σύγκλισης για τη ζώνη του ευρώ; Πώς θα πρέπει να διατυπώνονται και πώς να εξασφαλίζεται η λειτουργικότητά τους; Ειδικότερα, θεωρείτε ότι θα είχε νόημα και προστιθέμενη αξία η εφαρμογή ελάχιστων προτύπων ή δεικτών αναφοράς σε ορισμένους τομείς και, αν ναι, σε ποιους;
Η δική μας προσέγγιση στο ανωτέρω ερώτημα είναι ότι επιβάλλεται μια πολυδιάστατη και βαθιά μεταρρύθμιση σε σημαντικούς στρατηγικούς άξονες σύγκλισης οικονικής ανάπτυξης και κοινωνικών δικαιωμάτων. Αυτό μπορεί να γίνει με την επίσπευση και την παροχή συγκεκριμένων προτάσεων κάτω από έξι τομείς προτεραιότητας που έχουν προσδιοριστεί ήδη από το ευρύτερο ευρωπαϊκό εργατικό κίνημα της ΣΕΣ:
Κατά την ανάλυση και τον καθορισμό των πιο πάνω συγκεκριμένων προτεραιοτήτων και για να γίνει ο πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων πιο αποτελεσματικός και οι στόχοι του πιο εφικτοί είναι απαραίτητη η αξιολόγηση των νομικών και διοικητικών εργαλείων, τα οποία θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν σαν πιο κατάλληλα για εφαρμογή.
Συγκεκριμένα:
Νέα Νομοθεσία: Σε όλα τα θέματα που αφορούν τα κοινωνικά δικαιώματα, οι νομοθετικές διαδικασίες που απαιτούνται, τόσο όσον αφορά τη βελτίωση των υφιστάμενων νομικών πλαισίων ή τη θέσπιση νέων νομικών πράξεων. Νομικά δικαιώματα θα πρέπει να απευθύνονται σε ολόκληρη την ΕΕ, όχι μόνο για την ΟΝΕ.
Άλλα νομικά μέσα: Άλλα νομικά εργαλεία, για τις αποφάσεις παράδειγμα της Επιτροπής, γνώμες ή συστάσεις του Συμβουλίου, ανακοινώσεις ή τις ετήσιες κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις που αυτά μπορεί να επιτύχει ο συμφωνημένος στόχος, έχοντας κατά νου το δεσμευτική / μη δεσμευτική φύση του πράξη.
Ευρωπαϊκό Εξάμηνο: Θεσμική αλλαγή είναι επίσης αναγκαία για να εξασφαλιστεί η ίση έμφαση στην προώθηση της κοινωνικής Ευρώπης μέσω των ειδικών ανά χώρα συστάσεων (ΕΧΑ) του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Το Ευρωπαϊκό εργατικό κίνημα έχει από καιρό την ανησυχία ότι η συμμετοχή των συνδικάτων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στο πλαίσιο της στρατηγικής Ευρώπη 2020 υπήρξε απολύτως ανεπαρκής, με τα αποτελέσματα που αποδεικνύουν αυτό. Μια πραγματικά περιεκτική και συνεργατική προσέγγιση είναι απαραίτητη σε όλη τη διαδικασία της διακυβέρνησης, ιδίως κατά τη διάρκεια του εξαμήνου της ΕΕ.
Έλεγχοι και ισορροπίες: Η δημοκρατική λογοδοσία της Επιτροπής και του Συμβουλίου θα πρέπει να βελτιωθεί. Ειδικότερα, θα πρέπει να επανεξεταστεί ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Μια σημαντική αλλαγή είναι απαραίτητη για να εξασφαλιστεί ότι όλες οι υπηρεσίες της Επιτροπής εργάζονται για την επίτευξη των κοινωνικών στόχων. Τα δικαιώματα που ενσωματώνονται στο Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων ΕΕ πρέπει να αναγνωρίζεται, προωθείται και / ή επιβάλλεται από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα κατά την έκδοση κάθε πρότασης και από τα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ ακόμα και αν δεν έχει άμεση σχέση με τα κοινωνικά ζητήματα.
Επανα-ισορρόπηση των κοινωνικών δικαιωμάτων με οικονομικά δικαιώματα: Απαιτείται επείγουσα δράση για να ολοκληρωθεί η προσχώρηση στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, μαζί με την έγκριση του Πρωτοκόλλου Κοινωνικής Προόδου διαφορετικά τα κοινωνικά δικαιώματα της ΕΕ θα είναι ευάλωτα σε επιθέσεις από τις οικονομικές ελευθερίες της ΕΕ.
Σύνοψη/συμπεράσματα
Τα αναπόσπαστα συστατικά του οράματος των Ευρωπαίων εργαζομένων , αντρών και γυναικών, συνταξιούχων, ανέργων, ευάλωτων πολιτών και της νέας γενιάς για τον άξονα των κοινωνικών δικαιωμάτων είναι γνωστά. Ζητάμε τους μισθούς που αντιπροσωπεύουν ένα δίκαιο μερίδιο των κερδών που δημιουργούνται και που επιτρέπουν στους εργαζόμενους να στηρίξουν τα νοικοκυριά τους. Αξιοπρεπή επίπεδα προστασίας της κοινωνικής ασφάλισης, συμβατικές ώρες εργασίας και τη σταθερότητα του εισοδήματος, την προστασία από αδικαιολόγητους τερματισμούς της απασχόλησης (απολύσεις), καθώς και αποτελεσματική πρόσβαση στην ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και της συλλογικής διαπραγμάτευσης.
Ωστόσο, αυτά ακριβώς είναι τα δικαιώματα και οι προστασίες που οι εργαζόμενοι χάνουν με εντυπωσιακή ταχύτητα στην Ευρώπη. Τα Κοινωνικών Δικαιώματα είναι ζωτικής σημασίας για τη δικαιοσύνη σε μια όλο και πιο άδικη Ευρώπη και ο Πυλώνας των Κοινωνικών Δικαιωμάτων ίσως να αποτελέσει τον καταλύτη για να επιτευχθεί αυτό.
